“Thập Nhân Cửu Trĩ” – Bệnh trĩ tuy phổ biến nhưng nhiều người lại âm thầm chịu đựng và hiếm khi đi khám vì cho rằng đây là tình trạng nhạy cảm. Tuy nhiên, việc trì hoãn khám sức khỏe có thể khiến bệnh nhân dễ bị điều trị sai cách hoặc khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và tốn kém hơn. Hiểu về căn bệnh này sẽ giúp người bệnh có được phương pháp điều trị kịp thời và đúng đắn hơn. Dưới đây là phần giới thiệu chi tiết những kiến thức liên quan về bệnh trĩ.
1. Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ không chỉ là một bệnh về tĩnh mạch. Đây là những bệnh về mạch máu, tiểu động mạch, tĩnh mạch và các kết nối động tĩnh mạch với cơ trơn và mô liên kết lót biểu mô bình thường của ống hậu môn. Đám rối tĩnh mạch nằm ở lớp dưới niêm mạc và được hỗ trợ bởi các cấu trúc mô sợi đàn hồi.
Áp lực gia tăng như thường xuyên rặn khi đi đại tiện, cộng với tình trạng ứ máu liên tục có thể khiến ống hậu môn phình ra và hình thành bệnh trĩ. Đồng thời, khi chúng ta già đi, cấu trúc mô liên kết nâng đỡ yếu đi, búi trĩ dần tách ra khỏi hậu môn, dẫn đến bệnh trĩ nội.
Cả nam và nữ đều có thể mắc bệnh trĩ, đặc biệt là những người ở độ tuổi từ 30 đến 60. Cứ hai người trên 50 tuổi sẽ có một người mắc bệnh trĩ ít nhất một lần trong đời.
2. Dấu hiệu bệnh trĩ
Các dấu hiệu và triệu chứng khi bị trĩ có thể bao gồm:
- Khi đi đại tiện có chảy máu nhưng không đau. Ban đầu, có thể thấy một lượng nhỏ máu đỏ tươi dính trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu. Chảy máu là triệu chứng sớm nhất và phổ biến nhất. Sau đó, sau một cú đẩy mạnh, máu sẽ chảy thành giọt hoặc tia. Tệ hơn nữa, chảy máu xảy ra khi ngồi xổm.
- Ngứa hoặc kích ứng ở vùng hậu môn do tiết chất nhầy ở niêm mạc ống hậu môn.
- Những người mắc bệnh trĩ thường cảm thấy đau hoặc khó chịu, từ không đau, đau nhẹ đến rất đau do nứt hậu môn, tắc nghẽn hoặc tắc nghẽn.
- Bệnh nhân cũng có thể bị sưng tấy ở vùng xung quanh hậu môn.
- Những người mắc bệnh trĩ có thể có khối u nhô ra, cảm giác nóng rát hoặc đau gần hậu môn (có thể là cục máu đông trong búi trĩ).
3. Biến chứng của bệnh trĩ
Sau đây là những biến chứng của bệnh trĩ mà người bệnh có thể gặp phải:
- Thiếu máu: Vì trĩ gây mất máu mãn tính nên cơ thể sẽ không có đủ hồng cầu để trao đổi oxy cho tế bào. Tình trạng này rất hiếm.
- Tắc bùi trĩ: Nếu búi trĩ sa ra và bị tắc nghẽn, các mạch máu cung cấp cho búi trĩ sẽ bị tắc nghẽn. Lúc này, các triệu chứng đau sẽ rất rõ ràng. Khi ấn nhẹ sẽ có cảm giác thô ráp do máu đông.
- Thuyên tắc mạch: Tình trạng cục máu đông hình thành trong mạch máu của bệnh trĩ. Khi các mạch máu giãn ra và tắc nghẽn do lực đẩy, mang vật nặng, mang thai hoặc tập thể dục gắng sức, áp lực trong ổ bụng tăng cao, dẫn đến huyết khối và tắc nghẽn. Khi búi trĩ ngoại bị tắc, bạn sẽ thấy một vết sưng nhỏ màu xanh ở rìa hậu môn, có thể kèm theo cảm giác đau rát khi chạm vào và kéo căng. Thuyên tắc trĩ nội có thể gây đau và sưng tấy sâu bên trong nhưng triệu chứng không nghiêm trọng như trĩ ngoại.
- Viêm da quanh hậu môn, viêm nhú và viêm nứt kẽ hậu môn có thể gây ra các triệu chứng ngứa và rát khi da giữa các búi trĩ bị loét.
4. Phân loại bệnh trĩ
Trĩ được phân thành 2 loại chính là trĩ nội và trĩ ngoại:
4.1. Trĩ nội
Trĩ nội là bệnh trĩ xuất hiện phía trên cơ vòng hậu môn và bệnh nhân không thể nhận ra trong giai đoạn đầu. Vì vậy, bệnh thường biểu hiện âm thầm, ít triệu chứng điển hình. Một số dấu hiệu có thể chỉ ra bệnh trĩ nội bao gồm:
Đau và khó chịu khi đại tiện thường xảy ra khi tình trạng bệnh nặng. Chú ý máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc xung quanh một lượng nhỏ phân khi đi tiêu.
Sa búi trĩ: Lúc đầu có một cục nhỏ nhô ra ở lỗ hậu môn, nó sẽ tụt xuống sau mỗi lần đi đại tiện. Theo thời gian, chỗ phình ra sẽ lớn dần lên và không tự xẹp xuống mà phải dùng tay đưa vào. Cuối cùng, khối u thường đọng lại bên ngoài hậu môn ngay cả khi không đi vệ sinh.
4.2. Trĩ ngoại
Trĩ ngoại là búi trĩ xuất hiện phía dưới cơ vòng hậu môn. Vì vậy, người bệnh thường có nhiều triệu chứng điển hình, khó chịu và dễ mắc các biến chứng nguy hiểm. Các dấu hiệu của bệnh trĩ ngoại bao gồm:
- Ngứa hậu môn là một trong những triệu chứng kinh điển của bệnh trĩ ngoại, vì việc vệ sinh hậu môn trở nên khó khăn hơn bình thường.
- Đau hậu môn, đặc biệt là cơn đau trầm trọng hơn khi ngồi hoặc mặc quần áo chật.
- Bệnh nhân có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy một khối u cứng màu đỏ ở vùng hậu môn.
- Có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy một vết sưng đỏ (có thể cứng hoặc mềm) ở vùng hậu môn.
Ngoài ra, một số bệnh nhân có thể mắc cùng lúc hai loại bệnh trĩ. Hoặc những người có triệu chứng của cả trĩ nội và trĩ ngoại thì gọi là trĩ hỗn hợp.
5. Các cấp độ của trĩ
Mức độ bệnh trĩ phụ thuộc vào sự tiến triển của búi trĩ, chúng còn ở hậu môn hay đã sa ra ngoài.
Trĩ độ 1: Trĩ nằm hoàn toàn bên trong ống hậu môn.
Trĩ độ 2: Trong trường hợp bình thường, búi trĩ nằm ngay ngắn trong ống hậu môn, khi ấn mạnh búi trĩ sẽ nhô ra ngoài hoặc hơi nhô ra. Khi đại tiện đứng lên búi trĩ sẽ tự co rút lại.
Trĩ độ 3: Bệnh trĩ rụng mỗi khi đi đại tiện hoặc khi đi bộ nhiều, ngồi xổm, làm việc nặng. Lúc này, bạn hãy nằm nghỉ ngơi một lúc cho đến khi búi trĩ lắng xuống hoặc dùng tay đẩy nhẹ vào trong.
Trĩ độ 4: Bệnh trĩ hầu như luôn nằm ngoài ống hậu môn.
6. Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh trĩ
Những người sau đây có nhiều khả năng mắc bệnh trĩ nhất:
- Những người bị táo bón hoặc tiêu chảy thường xuyên có thể mắc bệnh trĩ thường xuyên hơn và căng thẳng có thể làm tăng áp lực lên tĩnh mạch, gây căng và bầm tím.
- Những người có chế độ ăn ít chất xơ có nguy cơ mắc bệnh trĩ cao hơn.
- Người thừa cân, béo phì làm tăng tần suất mắc bệnh này
- Những người thường xuyên làm các công việc nặng nhọc như khuân vác, cử tạ, chơi quần vợt… bị áp lực vùng bụng tăng cao, đứng lâu hoặc ngồi lâu như thư ký, thợ may, nhân viên bán hàng sẽ làm bụng to hơn. gây áp lực và ngăn cản máu quay về tim, dẫn đến chứng giãn tĩnh mạch hậu môn.
- Đối tượng có khối u vùng chậu, bao gồm khối u đại trực tràng, khối u tử cung và những người đang mang thai vài tháng, có thể ngăn cản máu quay trở lại tim, gây giãn tĩnh mạch.
7. Khi nào bạn cần đi khám bác sĩ về bệnh trĩ?
Khi mọi người gặp các triệu chứng bất thường như ngứa, đau rát, hậu môn ẩm ướt, khó đại tiện, ra máu khi đại tiện và mệt mỏi về thể chất, cơ thể đang cảnh báo rằng bạn có khả năng mắc bệnh trĩ. Khi đó, bạn nên đến ngay khoa tiêu hóa của bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và kiểm tra kịp thời.
Khi xảy ra các biến chứng nặng như chảy máu từng vệt, có dấu hiệu hoại tử hậu môn, kích ứng hậu môn, đau, cảm giác nóng rát, khó khăn trong sinh hoạt…, người bệnh phải đến bệnh viện ngay để được bác sĩ can thiệp kịp thời. Bệnh nhân không bao giờ nên tiếp tục tự điều trị tại nhà vì điều này có thể đe dọa tính mạng.
8. Quy trình khám trĩ
Đầu tiên, bác sĩ chuyên khoa sẽ hỏi một số câu hỏi, tất cả những câu hỏi này bệnh nhân cần trả lời chính xác dựa trên tình trạng bệnh lý hiện tại của mình. Bởi đây sẽ là cơ sở đầu tiên giúp chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Một số câu hỏi có thể là:
- Gia đình bạn có ai đang hoặc đang mắc bệnh trĩ không?
- Đặc điểm công việc của bạn là gì?
- Trong khẩu phần ăn hàng ngày, bạn thường ăn đồ cay, đồ ăn chế biến sẵn hay nhiều dầu mỡ? Bạn có thường xuyên ăn rau xanh không? Bạn có uống ít nước nhất trong ngày không?
- Bạn đã bao giờ bị táo bón chưa? Táo bón nặng đến mức nào?
- Hãy liệt kê những triệu chứng bạn gặp phải mỗi khi đi vệ sinh?
- Bạn đã từng sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc phương pháp điều trị nào trước đây chưa?
Sau khi có được những thông tin trực tiếp và bước đầu xác định bệnh thông qua câu trả lời, bác sĩ sẽ trực tiếp khám vùng hậu môn để đánh giá chính xác tình trạng bệnh trĩ. Khi đó, ngoài quan sát bằng mắt, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân làm thêm các xét nghiệm liên quan như nội soi hậu môn trực tràng để làm rõ các tổn thương bên trong và tình trạng bệnh trĩ.
Cuối cùng, rút ra kết luận. Bác sĩ sẽ tổng hợp kết quả và xác định mức độ (trĩ nội) hay giai đoạn (trĩ ngoại) của bệnh trĩ để thuận tiện cho việc điều trị sau này.
Một số điều cần lưu ý trước khi khám trĩ
Bạn cần giữ cơ thể, đặc biệt là vùng hậu môn luôn sạch sẽ. Trước khi đi khám, không dùng các chất kích thích, đồ uống có cồn như bia, rượu và nhớ chuẩn bị các giấy tờ hoặc hồ sơ bệnh án liên quan để cung cấp cho bác sĩ trong quá trình khám.
Để tránh tình trạng đau bụng và đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác trong quá trình xét nghiệm, bạn nên nhịn ăn.
9. Cách phòng ngừa và điều trị bệnh trĩ
9.1. Phòng ngừa bị trĩ
Để ngăn ngừa bị trĩ, chúng ta cần loại bỏ nguyên nhân gây ra sự phát triển của bệnh. Tránh táo bón bằng cách ăn nhiều chất xơ, rau xanh, trái cây và uống nhiều nước. Xây dựng thói quen ăn uống và sinh hoạt khoa học, điều độ. Đừng gắng sức quá mức hoặc mang vác quá nặng.
9.2. Cách điều trị
Điều trị trĩ bằng phương pháp nội khoa
– Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ và hạn chế đồ ăn cay.
– Ngâm hậu môn trong nước ấm 2-3 lần một ngày, mỗi lần 15 phút.
– Thuốc uống: bao gồm các loại thuốc hỗ trợ tĩnh mạch (có nguồn gốc từ flavonoid), tăng trương lực tĩnh mạch, bảo vệ vi tuần hoàn và giảm phù nề.
– Thuốc bôi tại chỗ: Thuốc mỡ hoặc thuốc đạn, chẳng hạn như thuốc chống viêm, giảm đau, chống ngứa và tăng cường thành mạch máu.
Điều trị bằng thủ thuật và phẫu thuật
– Bệnh trĩ độ một và độ hai: có thể thực hiện liệu pháp xơ cứng, thắt búi trĩ bằng dây cao su, liệu pháp áp lạnh, liệu pháp quang học và liệu pháp đốt điện. Nhưng hầu hết không cần điều trị gì vì ở giai đoạn này, bệnh thường ít gây khó chịu và không ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
– Trĩ độ III, IV: Cắt trĩ Longo thường được áp dụng. Ưu điểm là đau nhẹ sau mổ, thời gian nằm viện ngắn nhưng chi phí vẫn cao.
10. Điều trị bệnh trĩ ở đâu hiệu quả?
Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ uy tín điều trị bệnh trĩ người bệnh nên đến Phòng khám Đa khoa Lê Lợi Tại TP.Vinh – Nghệ An. Phòng khám chuyên nghiệp, uy tín mang đến cho bệnh nhân kết quả tốt nhất cùng nhiều dịch vụ tốt, đặc biệt:
✅ Đội ngũ chuyên gia y tế được đào tạo bài bản, có chuyên môn cao và đã giải quyết thành công nhiều ca bệnh phức tạp trước đây.
✅ Đội ngũ nhân viên y tế thân thiện, nhiệt tình, tạo cảm giác thoải mái nhất cho người bệnh và luôn đặt bệnh nhân lên hàng đầu.
✅ Sự đầu tư cơ sở vật chất rất nghiêm túc, máy móc, thiết bị y tế được nhập khẩu từ nước ngoài với chất lượng tốt và uy tín.
✅ Các phòng chức năng đa dạng theo quy trình khép kín, phòng xét nghiệm và phòng mổ sạch sẽ, thông thoáng tạo cho người bệnh cảm giác thoải mái.
✅ Chi phí khám bệnh hợp lý được thông báo rõ ràng đến người bệnh theo từng loại bệnh.
Đây là những chi tiết bạn cần biết về bệnh trĩ mà không ai nên bỏ qua. Trĩ có thể xảy ra với bất cứ ai vào bất cứ lúc nào. Vì vậy, bạn cần phát triển thói quen sinh hoạt và làm việc tốt để duy trì sức khỏe và thể chất tốt. Bạn nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên và gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt nếu có điều gì đó bất thường.
